Në jetën e përditshme, firmosim kontrata pa i lexuar mirë ose pa i kuptuar fare: nga kontrata qiraje dhe blerje makine, deri te marrëveshje pune, kredi bankare apo kontrata shërbimi. Por çdo firmë ka fuqi ligjore dhe mund të sjellë pasoja serioze nëse nuk jeni të kujdesshëm.

Ky artikull ofron disa këshilla praktike dhe ligjore për të ndihmuar çdo qytetar që të kuptojë më mirë kontratat që firmos, të shmangë mashtrimet dhe të mbrojë interesin e vet.

---

🔹 1. Mos nënshkruani asgjë pa e lexuar të plotë

Shumë njerëz lexojnë vetëm titullin dhe faqen e fundit të kontratës. Kjo është gabim i madh.

> Lexoni çdo faqe, jo vetëm kushtet kryesore. Shpesh klauzolat më të rëndësishme fshihen në fund ose në fusnota.

---

🔹 2. Kujdes me termat juridikë – kërkoni sqarim

Shumë kontrata përdorin gjuhë teknike ose juridike që nuk është e kuptueshme për qytetarët e zakonshëm. Fjalë si "palë kontraktuese", "garanci", "zgjidhje e njëanshme", “klauzolë penale” – duken të ndërlikuara, por kanë pasoja konkrete.

👉 Nëse diçka nuk kuptohet, kërkoni sqarim me shkrim, ose konsultohuni me një avokat për ta shpjeguar.

---

🔹 3. Mos pranoni kushte të papërshtatshme vetëm sepse “është kontratë standarde”

Shpesh ju thuhet: “Është formular standard, të gjithë e firmosin”. Por edhe kontratat “standarde” mund të përmbajnë:

Dënime të padrejta për prishjen e kontratës

Pagesa shtesë të fshehura

Kushte që favorizojnë vetëm palën tjetër

Ju keni të drejtë të negocioni kushtet e kontratës. Asgjë nuk është “e pandryshueshme”.

---

🔹 4. Kujdes me kaparin, afatet dhe penalitetet

Në kontratat për qira, blerje prone, makina, punë etj., shpesh përmenden:

Kapari ose paradhënia – A është kthyes apo jo?

Afatet e përfundimit të shërbimit – Çfarë ndodh nëse vonohet?

Penalitetet – A janë të drejta apo të ekzagjeruara?

Një avokat mund t'ju ndihmojë të dalloni nëse jeni duke u ngarkuar me rrezik financiar të panevojshëm.

---

🔹 5. Nuk ka kthim pas pas firmës – përveç në raste shumë të veçanta

Pasi të keni firmosur kontratën, ajo ka fuqi të plotë ligjore. Nuk ka vlefshmëri justifikimi si “nuk e kam lexuar mirë” apo “nuk e kuptova”.

Vetëm në raste shumë të rralla mund të shpallet e pavlefshme një kontratë, si kur:

Është nënshkruar me mashtrim

Ka pasur presion ose shantazh

Është e papajtueshme me ligjin

Përndryshe, ajo që keni firmosur, duhet zbatuar.

---

🔹 6. Firmosni gjithmonë një kopje që ta mbani vetë

Mos u largoni nga zyra apo vendi i firmosjes pa marrë:

Një kopje të kontratës me firmë dhe vulë

Çdo shtojcë ose aneks të kontratës

Vërtetimin noterial nëse është i nevojshëm

Dokumentacioni është prova juaj ligjore, në rast se ka mosmarrëveshje në të ardhmen.

---

Në një kohë kur çdo marrëdhënie – me banka, kompani, individë apo institucione – rregullohet me kontrata, njohja e të drejtave dhe detyrimeve tuaja është thelbësore. Mos lejoni që një firmë e nxituar t’ju sjellë pasoja për vite me radhë.

Nëse ndiheni të pasigurt për një kontratë që po firmosni, këshillohuni me një avokat. Një vështrim profesional mund t’ju kursejë stres, para dhe kohë.